CIBIL સ્કોર તમારી અગાઉની તમામ લોનના પુન:ચુકવણી ઇતિહાસના આધારે તૈયાર કરવામાં આવે છે. તે એક પ્રકારના રિપોર્ટ કાર્ડ જેવું છે. તેના આધારે બેંકો નક્કી કરે છે કે તેઓએ તમને લોન આપવી જોઈએ કે નહીં અને જો એમ હોય તો કયા વ્યાજ દરે. CIBIL સ્કોરને ક્રેડિટ સ્કોર પણ કહેવામાં આવે છે. ક્રેડિટ સ્કોર જેટલો સારો હશે, તમને લોન એટલી જ સરળ અને વધુ સારી દરે મળશે. પરંતુ જો તમારો CIBIL સ્કોર બગડે છે, તો તેને ફરીથી કેવી રીતે સુધારી શકાય અને તેને ઠીક કરવામાં કેટલો સમય લાગશે?
જો ગ્રાહકનો CIBIL સ્કોર 300 થી 550 ની વચ્ચે હોય તો તેને ખરાબ ગણવામાં આવે છે. 550 થી 650 ની વચ્ચે છે, તે સરેરાશ ગણવામાં આવે છે. જો તે 650 થી 750 ની વચ્ચે હોય તો તે સારું માનવામાં આવે છે અને જો તે 750 થી 900 ની વચ્ચે હોય તો તે ખૂબ જ સારું માનવામાં આવે છે.
CIBIL સ્કોર બગડવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે જેમ કે – લોન લીધા પછી સમયસર EMI ન ચુકવવી, લોન સેટલમેન્ટ, લોન ડિફોલ્ટ, ક્રેડિટ કાર્ડ સમયસર ન ચૂકવવું, ક્રેડિટ યુટિલાઈઝેશન રેશિયો જાળવવો વગેરે. આ સિવાય, જો તમે સંયુક્ત લોન લીધી હોય અથવા તમે કોઈના લોન ગેરેંટર છો અને આવી સ્થિતિમાં, તમારા સંયુક્ત ખાતાધારક અથવા લોન લેનાર જેની લોન માટે તમે ગેરેન્ટર બન્યા છો તે કોઈ ભૂલ કરે છે, તો તમારા CIBIL પર પણ વિપરીત અસર થાય છે.
જરૂરિયાત કરતાં વધુ કે મોટી લોન ન લેવી. જો તમે લોન લીધી હોય તો તેની EMI સમયસર ભરો. જો તમે ક્રેડિટ કાર્ડ યુઝર છો, તો તેની મહત્તમ મર્યાદાના 30 ટકાથી વધુ ખર્ચ ન કરો અને સમયસર ક્રેડિટ કાર્ડ બિલ ચૂકવો. અસુરક્ષિત લોન વારંવાર ન લો. જૂની લોન ચૂકવો. જો લોનની પતાવટ થઈ ગઈ હોય, તો તેને વહેલી તકે બંધ કરો. આ સિવાય ખૂબ જ સમજી વિચારીને કોઈના લોન ગેરેન્ટર બનો. સંયુક્ત લોન લેવાનો નિર્ણય પણ કાળજીપૂર્વક લો. સમય પર તમારી ક્રેડિટ રિપોર્ટ તપાસો. જો કોઈ ભૂલ હોય તો તેને તાત્કાલિક સુધારી લો.
જો તમારો ક્રેડિટ સ્કોર બગડ્યો હોય તો તેને સુધારવો એ એક દિવસનું કામ નથી. આ માટે તમારે થોડી ધીરજ રાખવી પડશે કારણ કે તે ધીરે ધીરે સુધરે છે. તમારા ખરાબ CIBIL સ્કોરને સુધારવામાં ઓછામાં ઓછા 6 મહિનાથી 1 વર્ષનો સમય લાગી શકે છે. જો સ્કોર ઘણો ઓછો છે, તો તેને સુધારવામાં વધુ સમય લાગી શકે છે. તેથી, તમારા મનમાં કોઈ ગેરસમજ ન રાખો.
જો તમારો CIBIL સ્કોર માઈનસમાં હોય તો પણ બેંકો લોન આપવામાં અચકાય છે. માઇનસ CIBIL સ્કોર ત્યારે થાય છે જ્યારે તમે ક્યારેય લોન લીધી ન હોય અને તમારી પાસે CIBIL ઇતિહાસ ન હોય. આવી સ્થિતિમાં, બેંકો સમજી શકતી નથી કે ગ્રાહકને વિશ્વાસપાત્ર માનવો કે નહીં. આવી સ્થિતિમાં,
CIBIL સ્કોર આરીતે સુધારો.
તમારી પાસે તમારો CIBIL સ્કોર વધારવા માટે બે વિકલ્પો છે. પ્રથમ- તમે બેંકમાંથી ક્રેડિટ કાર્ડ લો અને તેનો ઉપયોગ શરૂ કરો અને સમયસર પેમેન્ટ કરો. આ સાથે, તમારી લોન બેંકિંગ સિસ્ટમમાં શરૂ થશે અને તમારો CIBIL સ્કોર બે કે ત્રણ અઠવાડિયામાં અપડેટ થઈ જશે. બીજી રીત એ છે કે બેંકમાં 10,000 રૂપિયાની બે નાની એફડી કરો. FD ખોલ્યા પછી, ઓવરડ્રાફ્ટ સુવિધા હેઠળ તેની સામે લોન લો. જેમ જેમ તમે ઓવરડ્રાફ્ટ હેઠળ તમારી એફડીમાંથી પૈસા ઉપાડો, તમારી લોન શરૂ થઈ જશે અને ટૂંક સમયમાં તમારો ક્રેડિટ સ્કોર વધશે.